De VVD wil nieuw uitstel voor tabakswinkeliers. Volgens afspraak binnen de coalitie mogen die vanaf 1 juli 2021 geen sigaretten meer ‘in het zicht’ uitstallen. Dat komt te snel, vinden de liberalen.
De onderhandelingen over het roken lijken wel opnieuw begonnen; en dat negen maanden nadat het kabinet een zorgvuldig samengesteld bouwpakket had gepresenteerd van zowel nieuwe rookverboden als voorzichtige stappen. Deze keer is het coalitiefractie VVD die aan één van de onderdelen van het pakket begint te trekken.
De grootste regeringspartij vindt dat kleine winkeliers een jaar extra de tijd moeten krijgen om zich voor te bereiden op een nieuw verbod dat er in 2021 zou aankomen. Dan mag geen enkele winkel nog sigaretten ‘in het zicht’ uitstallen.
Onder toonbank
De rookwaar moet achter een deur of onder de toonbank. Alles is goed, als klanten de sigaretten maar niet zien liggen. De enige winkels die nog wel sigaretten uit mogen stallen, zijn speciale tabakszaken, die alleen tabak verkopen en niets anders. Zulke zaken zijn er bijna niet.
“Een iets schappelijker invoerdatum lijkt ons wenselijk”, zegt VVD-Kamerlid Hayke Veldman. Morgen vraagt zijn fractie aan staatssecretaris Paul Blokhuis (volksgezondheid) of die zijn rookmaatregelen op dit punt wil versoepelen. De Tweede Kamer debatteert dan voor het eerst over de antirookplannen van het kabinet, plannen die al negen maanden geleden zijn vastgelegd in het zogeheten ‘preventieakkoord’ over roken, alcohol en ongezond eten.
Doordat de Tweede Kamer zelf zo lang talmde met het debat is nu een bijzondere situatie ontstaan. Het deel van de plannen dat al in 2020 ingaat, komt razendsnel dichterbij. Wetgeving moet nog worden aangepast; ook dat heeft negen maanden vertraging opgelopen. Supermarkten hebben daarom al respijt gekregen van Blokhuis. Zij zouden eerst na 2020 geen sigaretten meer mogen uitstallen, dat wordt nu 1 juli 2021, een half jaar later.
Tijdnood
De VVD vindt dat de vertraging in de Tweede Kamer de kleine winkeliers niet in tijdnood mag brengen, ook al gaat het om maatregelen die al vorig jaar zijn afgesproken en aangekondigd.
“Een regel is een regel, maar de overheid heeft ook de opdracht te zorgen voor een fatsoenlijke overgangstermijn”, vindt Veldman. “Dit gaat om winkeliers die een legaal product verkopen en wachten op concrete regelgeving.” De VVD wil ook de supermarkten meer respijt geven, nog eens een half jaar bovenop de tijd die de staatssecretaris al gaf.
De kans dat de Tweede Kamer nog ingrijpend dingen zou veranderen aan het preventieakkoord leek aanvankelijk niet groot. Vorig jaar heeft de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zich achter het pakket geschaard. Elke afspraak die wordt versoepeld, maakt het bouwwerk al snel politiek wankeler. Dan kunnen ook andere partijen nieuwe wensen indienen.
Witte jassen
De druk uit de samenleving is ondertussen wel veranderd, omdat de artsen zich als beroepsgroep opeens luidruchtig in het debat over roken mengen. Voor het eerst heeft artsenorganisatie KNMG de Tweede Kamer opgeroepen ‘in actie te komen’. Onder het motto ‘artsen slaan alarm’ stuurden artsen in witte jassen massaal oproepen naar de Tweede Kamer om vooral de rookmaatregelen uit het preventieakkoord te omarmen. Zoveel druk vanuit de medische beroepsgroep heeft de Tweede Kamer niet eerder ervaren.
Vooral de liberale partijen VVD en D66 hebben bedenkingen bij een nog strenger rookbeleid. D66 voerde deze zomer een intern debat in de partij, omdat het met de kwestie worstelt.
Het CDA lijkt juist activistischer dan eerder. De fractie heeft zorgen over het grote aantal verkooppunten van tabak. “Er zijn veel kleine supermarkten bijgekomen. Wij willen hardere afspraken hoe het aantal verkooppunten naar beneden gaat, het is nu niet na te gaan”, zegt CDA-Kamerlid Anne Kuik. “Het preventieakkoord is nog maar de eerste stap.”
Wat is er op komst?
Het kabinet wil roken ‘denormaliseren’. Doel is dat in 2020 het aantal jongeren dat begint met roken, voor de helft is gedaald in vergelijking met met 2018. Dit zijn de plannen uit het preventieakkoord:
2020:
2021:
2022:
Arnhemse Bovenweg 100
3708 AG Zeist
T: 088 - 00.342.20
nso@nsoretail.nl